علامات قبل از قیام قائم علیه السّلام  

محمّد بن مسلم از امام صادق علیه السّلام روایت کرده که آن حضرت فرمود: «همانا پیش از قیام قائم علیه السّلام نشانه‏ هائى خواهد بود از جمله: آزمایش (به گرفتارى) از جانب خداى تعالى براى بندگان با ایمان،

عرض کردم: آن آزمایش چیست؟

 فرمود: همان فرمایش خداى عزّ و جلّ است که‏ وَ لَنَبْلُوَنَّکُمْ بِشَیْ‏ءٍ مِنَ الْخَوْفِ وَ الْجُوعِ وَ نَقْصٍ مِنَ الْأَمْوالِ وَ الْأَنْفُسِ‏...: «و حتما شما را به چیزى (به اندکى) از ترس و گرسنگى و کاهش در مالها و جانها (عمرها) و فرزندان خواهیم آزمود و بردباران را بشارت ده»

 آن حضرت فرمود: «حتما شما را خواهیم آزمود» یعنى مؤمنان را «به چیزى از ترس» از پادشاهان فلان خاندان در پایان سلطنتشان «و گرسنگى» با گرانى نرخ هایشان و «کاستى در مالها» منظور خراب شدن بازرگانى و کم شدن رشد و سود در آن، «و جانها» حضرت (در باره آن) فرمود: یعنى مرگ زودرس «و میوه‏ ها» کم شدن بارورى آنچه کاشته مى‏ شود و کمبود برکت میوه‏ ها و محصولات مراد است، «و بردباران را بشارت ده» بدان هنگام به خروج قائم [علیه السّلام‏]».

سپس به من فرمود: اى محمّد این تأویل آن است، همانا خداى عزّ و جلّ مى‏ فرماید: «و تأویل آن را جز خدا و پایداران در علم کسى نمى‏ داند».

غیبت نعمانى-ترجمه غفارى، ص: 355

در چگونگى سپاهیان و سواران آن حضرت علیه السّلام‏ 

عبد الرّحمن بن کثیر از امام صادق علیه السّلام روایت کرده

که در معنى فرمایش‏ خداى تعالى‏ أَتى‏ أَمْرُ اللَّهِ فَلا تَسْتَعْجِلُوهُ‏ : «فرمان خدا به زودى فرا مى‏ رسد پس در مورد آن شتاب جوئى نکنید» آن حضرت فرمود:

آن امر ما است که خداى عزّ و جلّ دستور فرموده است در آن شتاب جوئى نشود تا [اینکه در وقت آن خداوند] او را با سه [لشکر] که عبارتند از: فرشتگان و مؤمنان و هراس انگیزى[1] پشتیبانى فرماید، و (شرایط و احوال) خروج او همانند خروج رسول خدا صلّى اللَّه علیه و آله است بنا به فرمایش خداى عزّ و جلّ که مى‏ فرماید: (همچنان که پروردگارت تو را از خانه‏ات به حقّ بیرون آورد و همانا گروهى از مؤمنان خوش نداشتند»)

علىّ بن أبی حمزه گوید:  

امام صادق علیه السّلام فرمود: «هنگامى که قائم صلوات اللَّه علیه قیام مى ‏کند فرشتگان روز بدر فرود مى ‏آیند و آنان پنج هزار نفرند، یک سوم آنان بر اسبان سیاه و سفید (یعنى خاکسترى رنگ)، و یک سوم بر اسبانى ابلق (یعنى نیمى سیاه و نیمى سفید) و یک سوم بر اسبان حوّ، عرض کردم: حوّ چیست؟ فرمود: همان سرخ است».

غیبت نعمانى-ترجمه غفارى، ص: 347

در چگونگى پیراهن آن حضرت علیه السّلام)  

یعقوب بن شعیب از امام صادق علیه السّلام روایت کرده که آن حضرت فرمود:

«آیا پیراهن قائم را که با (بر تن داشتن) آن قیام مى‏ کند نشانت ندهم؟

عرض کردم: چرا، گوید: پس امام جعبه‏ اى را خواست و آن را گشود و از آن پیراهن کرباسى را بیرون آورده آن را باز کرد (یا روى زمین پهن کرد) که ناگاه دیدم در آستین چپ آن خون مشاهده مى‏ شود (خون آلود است)

سپس فرمود: این پیراهن رسول خدا صلّى اللَّه علیه و آله است در روزى که دندان هاى پیشین آن حضرت ضربه دید آن را به تن داشت و قائم در این پیراهن قیام خواهد کرد.

(راوى گوید) من آن خون را بوسیدم و بر صورت خویش نهادم (به صورت خود مالیدم)، سپس امام صادق علیه السّلام آن را پیچید و تا کرد و برداشت».

آنچه امام به آن وسیله شناخته مى‏ شود 

 حارث بن مغیره نصرى گوید:

«به امام صادق علیه السّلام عرض کردم: امام با چه نشانه‏ اى شناخته مى‏ شود؟ فرمود: به آرامش و وقار، عرض کردم: و دیگر با چه؟ 

فرمود: نیز با حلال و حرام او را مى‏ شناسى، و نیازمندى مردم به او، در صورتى که او خود به هیچ کس نیاز ندارد، همچنین سلاح پیامبر خدا صلّى اللَّه علیه و آله نزد اوست (آن را با خود دارد)

عرض کردم: آیا ممکن است که کسى به جز وصىّ فرزند وصىّ امام باشد؟ فرمود: 

نمى ‏شود، مگر جانشینى باشد و فرزند جانشینى». 

 ابو الجارود گوید:

«به امام باقر علیه السّلام عرض کردم: هنگامى که قائم اهل بیت (یعنى امام حاضر) درگذشت، کسى که پس از او است به چه وسیله شناخته مى ‏شود؟ 

فرمود: با راهنمائى و کم سخنى و وقار، و اقرار آل محمّد به برترى او، و از میان مشرق و مغرب (یعنى در همه دنیا) چیزى از او پرسیده نمى‏ شود مگر اینکه پاسخ مى‏ گوید».

 غیبت نعمانى-ترجمه غفارى، ص: 343

اسحاق بن عبد العزیز از امام صادق علیه السّلام روایت کرده است

که تأویل فرمایش خداى تعالى: وَ لَئِنْ أَخَّرْنا عَنْهُمُ الْعَذابَ إِلى‏ أُمَّةٍ مَعْدُودَةٍ (و اگر عذاب را از آنان به مدّتى اندک به عقب مى‏اندازیم ...) آن حضرت فرمود: عذاب همان خروج قائم علیه السّلام است و امّت معدوده (بر شمرده) یعنى شماره اهل بدر و یاران آن». 

ابو بصیر از امام صادق علیه السّلام روایت کرده

معنى این آیه‏ فَاسْتَبِقُوا الْخَیْراتِ أَیْنَ ما تَکُونُوا یَأْتِ بِکُمُ اللَّهُ جَمِیعاً: «پس در کارهاى نیکو و شایسته بر یک دیگر پیشى جوئید خداوند (در روز قیامت) شما را هر کجا که باشید گرد مى‏آورد»آن حضرت فرمود: این آیه در باره حضرت قائم علیه السّلام و یاران او نازل شده، و آنان بدون قرار قبلى گرد هم مى‏آیند». 

ابو بصیر از امام صادق علیه السّلام روایت کرده 

تأویل فرمایش خداى تعالى که مى‏ فرماید: أُذِنَ لِلَّذِینَ یُقاتَلُونَ بِأَنَّهُمْ ظُلِمُوا... «به آنان که مورد خطر نبرد دشمنند، رخصت (در قتال) داده شده، چه آنان مورد ستم واقع شده‏اند و همانا خداوند بر یارى آنان مسلّما توانا است» آن حضرت فرمود: این آیه در باره قائم علیه السّلام و یاران او نازل شده است»]. 

غیبت نعمانى-ترجمه غفارى، ص: 342