شکارچی شنبه

[سوره البقرة (2): آیات 65 تا 66]

وَ لَقَدْ عَلِمْتُمُ الَّذِینَ اعْتَدَوْا مِنْکُمْ فِی السَّبْتِ فَقُلْنا لَهُمْ کُونُوا قِرَدَةً خاسِئِینَ * فَجَعَلْناها نَکالاً لِما بَیْنَ یَدَیْها وَ ما خَلْفَها وَ مَوْعِظَةً لِلْمُتَّقِینَ *

بطور قطع حال کسانى را از شما که در روز شنبه نافرمانى و گناه کردند دانستید، ما به آنها گفتیم بصورت بوزینه‏ هاى طرد شده‏ اى در آئید.

ما این جریان را مجازات و درس عبرتى براى مردم آن زمان و کسانى که بعد از آنان آمدند، و هم پند و اندرزى براى پرهیزکاران قرار دادیم.

این دو آیه نیز مانند آیات گذشته به روح عصیانگرى و نافرمانى حاکم بر یهود و علاقه شدید آنها به امور مادى اشاره مى‏ کند.

خلاصه ماجرا چنین بود:" خداوند به یهود دستور داده بود، روز" شنبه" را تعطیل کنند، گروهى از آنان که در کنار دریا مى ‏زیستند به عنوان آزمایش دستور یافتند از دریا در آن روز ماهى نگیرند، ولى از قضا روزهاى شنبه که مى ‏شد، ماهیان فراوانى بر صفحه آب ظاهر مى ‏شدند، آنها به فکر حیله‏ گرى افتادند و با یک نوع کلاه شرعى روز شنبه از آب ماهى گرفتند، خداوند آنان را به جرم این نافرمانى مجازات کرد و چهره‏ شان را از صورت انسان به حیوان دگرگون ساخت". 

جمله فَقُلْنا لَهُمْ کُونُوا قِرَدَةً خاسِئِینَ کنایه از سرعت عمل است که با یک اشاره و فرمان الهى چهره همه آن عصیانگران دگرگون شد. 

جالب اینکه از امام باقر و امام صادق ع در معنى این آیه نقل شده که فرمودند: منظور از" ما بین یدیها" نسل آن زمان و مراد از" ما خلفها" ما مسلمانان هستیم، یعنى این درس عبرت مخصوص بنى اسرائیل نبود، و همه انسانها را شامل مى‏ شود. 

تفسیر نمونه، ج1، ص 297