غدیر

در حوالى قرن سوم هجرى با غیبت حضرت صاحب الامر علیه السّلام شیعیان از یک آزادى نسبى برخوردار شدند و این بدان واسطه بود که تا حدى خیال خلفاى بنى عباس از این جهت آسوده شد، ولى همین آزادى سبب تقویت و تأسیس مجامع شیعه گردید.

روى کار آمدن آل بویه در بغداد و واگذارى منصب هائى بدانها از طرف «مستکفى» خلیفه عباسى، و طرفدارى آنان از شیعه بیش از پیش بتقویت آنان کمک کرد، و در شهر بغداد ساکنین محله‏ هاى بسیارى را شیعیان تشکیل می دادند، و بخصوص محله کرخ تماما در دست شیعه بود و مرکزیتى نسبت به سایر محله ‏هاى شیعه‏ نشین داشت.

"شیخ"مفید پس از آمدن ببغداد در اثر پیشرفتى که در فنون مختلف کرده بود و بواسطه نبوغ و استعداد ذاتى که در او بود نظر شیعیان بغداد و سایر شهرهاى عراق را بخود جلب کرد و در محله کرخ سکونت اختیار کرده و در مسجد آن محله مجلس درس تشکیل داد و اقامه جماعت نمود، شیعیان محله کرخ در اثر پیشرفت هائى که از نظر سیاسى و دینى نصیبشان شده بود و آزادتر از سایر محلات بغداد بودند بطور آشکارا اظهار تشیع می نمودند و شعائر مذهبى خود را علنا انجام میدادند، و بخصوص روزهاى عید غدیر و عاشورا را بسیار اهمیت می دادند، روزهاى عید غدیر محله کرخ یک پارچه چراغان می شد و مجالس جشن و سرور تشکیل می دادند، روزهاى عاشورا دکاکین(مغازه ها) را بسته و در کوچه و بازار دسته‏جات حرکت داده عزادارى می کردند، این تظاهرات براى سنی هاى بغداد ناگوار بود و یکى دو بار هم در بعضى از محلات زد و خوردهائى میان شیعه و سنى درگرفت که با دخالت امراى وقت که همان آل بویه بودند برطرف گشت لکن بطور کلى چون آل بویه طرفدار شیعه بودند سنی ها نمی توانستند از این تظاهرات شیعه جلوگیرى کنند...

ارشاد-ترجمه رسولى محلاتى    مقدمه   ص 25